Zasady wyznaczania depozytu (SPAN)

Depozyty zabezpieczające dla instrumentów pochodnych na GPW określa KDPW. Są one wyliczane przy użyciu metodologii SPAN®, która szacuje ryzyko zarówno transakcji kasowych jak i terminowych oraz wyznacza na ich bazie wpłaty do funduszu rozliczeniowego organizowanego przez KDPW_CCP.

Zasady wyznaczania depozytu dla portfela - metoda SPAN

W metodyce SPAN depozyt obliczany jest na podstawie następujących elementów składowych:

  • depozytu za ryzyko scenariusza (za ryzyko realizacji najgorszego scenariusza zmiany ceny i zmienności instrumentu bazowego) 
  • depozytu za spread (korelację) wewnątrz klasy*
  • kredytu za spread (korelację) pomiędzy klasami 
  • minimalnego depozytu za pozycje krótkie w opcjach 
  • pozycji netto w opcjach.

* do danej klasy należą instrumenty pochodne oparte o ten sam instrument bazowy

Depozyt dla pozycji otwartych w danej klasie obliczany jest jako suma depozytu za ryzyko scenariusza w klasie 
oraz depozytu za spread (korelację) wewnątrz klasy, pomniejszona o wartość kredytu za spread pomiędzy daną klasą a innymi klasami. Obliczony w ten sposób depozyt nie może być niższy niż wartość minimalnego depozytu za pozycje krótkie w opcjach w danej klasie. W kolejnym kroku, od obliczonego depozytu należy odjąć wartość pozycji netto 
w opcjach w tej klasie. 

W celu ustalenia wartości depozytu dla klasy oblicza się: 

DZWpk = max (drscpk + dswkpk - cspkp; mdkopk)

DZW - depozyt zabezpieczający wartość portfela 
drsc - depozyt za ryzyko scenariusza 
dswk - depozyt za spread wewnątrz klasy 
cspk - kredyt za spread pomiędzy klasami 
mdko - depozyt minimalny za pozycje krótkie w opcjach 
p - indeks portfela 
k - indeks klasy

Następnie, otrzymany wynik jest korygowany o wartość pozycji netto w opcjach. Depozyt pomniejsza się o wartość pozycji długich oraz powiększa się o wartość pozycji krótkich. 

DZKpk = max (DZWpk – PNOpk; 0) 

DZKpk - depozyt zabezpieczający ryzyko 
PNOpk - wartość pozycji netto w opcjach (iloczyn salda liczby pozycji i ceny opcji)

W sytuacji, gdy różnica DZWpk i PNOpk jest wartością dodatnią, to stanowi ona wymaganie depozytowe dla danej klasy w portfelu.  

W sytuacji, gdy różnica DZWpk i PNOpk jest wartością ujemną, to wartość ta jest wyodrębniana jako NODpk 
i może pomniejszyć wymagania depozytowe w innych klasach w portfelu.  

Wartość wymaganego właściwego depozytu zabezpieczającego na portfel jest wartością maksymalną z: różnicy pomiędzy sumą depozytów zabezpieczających w poszczególnych klasach a sumą nadwyżki wartości pozycji długich obliczonych dla wszystkich klas i zera. 

DZPp = max (Σ DZKpk – Σ NODpk; 0) 

DZP - Wartość wymaganego właściwego depozytu zabezpieczającego na portfel 
NODpk - nadwyżka wartości pozycji długich w opcjach w portfelu p i klasie k  

Przykład nr 1

Na dzień 10 marca 2015 r. poziom zabezpieczenia (PSR) dla kontraktu na WIG20 wynosi 7,4%. Kurs kontraktu FW20H1520 na zamknięciu w dniu 9 marca 2015 r. wyniósł 2335 pkt. Kurs kontraktu FW20M1520 na zamknięciu 
w dniu 9 marca 2015 r. wyniósł 2323 pkt. W portfelu znajduje się jedna długa pozycja w kontrakcie FW20H1520 oraz jedna krótka pozycja w kontrakcie FW20M1520. 

Depozyt dla portfela wg MPKR wyniósłby: 
2335 * 20 * 7,4% – 2323 * 20 * 7,4% = 17,76 PLN  

Depozyt dla portfela wg SPAN wyniesie:
17,76 (depozyt za ryzyko scenariusza) + 1402,24 (depozyt za spread wewnątrzklasowy) = 1420,00 PLN  

Przykład nr 2 

Na dzień 10 marca 2015 r. poziom zabezpieczenia (PSR) dla kontraktu na WIG20 wynosi 7,4% a poziom zabezpieczenia (PSR) dla kontraktu FW40H15 wynosi 6%. Kurs kontraktu FW20H1520 na zamknięciu w dniu 9 marca 2015 r. wyniósł 2335 pkt. Kurs kontraktu FW40H15 na zamknięciu w dniu 9 marca 2015 r. wyniósł 3787 pkt. W portfelu znajduje się jedna długa pozycja w kontrakcie FW20H1520 oraz jedna krótka pozycja w kontrakcie FW40H15.

Depozyt dla portfela wg MPKR wyniósłby: 
2335 * 20 * 7,4% + 3787 * 10 * 6% = 5728,00 PLN  

Depozyt dla portfela wg SPAN wyniesie: 
5728,00 (depozyt za ryzyko scenariusza) – 1189,00 (kredyt za spread międzyklasowy dla klasy W20) – 1563,00 (kredyt za spread międzyklasowy dla klasy W40) = 2976,00 PLN  

Warto pamiętać, że w przypadku zamknięcia skorelowanej pozycji wymagany depozyt może ulec zwiększeniu. 
W powyższym przykładzie zamknięcie pozycji w FW40H15 spowoduje wzrost depozytu z 2976 PLN do 3456 PLN. 

Przykład nr 3 

W portfelu znajduje się jedna długa pozycja w kontrakcie FW20H1520 oraz dwie długie pozycje w opcji OW20C152000 otwarte w dniu poprzednim. Na dzień 10 marca 2015 r. poziom zabezpieczenia (PSR) dla kontraktu na WIG20 wynosi 7,4%. Kurs kontraktu FW20H1520 na zamknięciu w dniu 9 marca 2015 r. wyniósł 2335 pkt.

Depozyt dla portfela wg MPKR wyniósłby: 
2335 * 20 * 7,4% = 3455,80 PLN  

Depozyt dla portfela wg SPAN wyniesie 0 PLN.  

W metodzie SPAN, pozycja netto w opcjach (PNO) w wysokości 6910,36 PLN pokrywa depozyt za ryzyko scenariusza równe 6863,00 PLN.  
W przypadku spadku wartości opcji inwestor może być zobowiązany do wniesienia depozytu. 

Depozyt wyznaczony zgodnie z metodyką SPAN dla portfela, w którym znajdują się pozycje skorelowane w danej klasie, jest wyższy niż depozyt wyznaczony wg MPKR z uwagi na uwzględnianie w SPAN depozytu za spread wewnątrzklasowy (patrz przykład nr 1). 

Depozyt wyznaczony zgodnie z metodyką SPAN może być natomiast niższy niż depozyt wyznaczony wg MPKR 
w przypadku posiadania w portfelu przeciwstawnych pozycji w różnych klasach, dla których przyznano kredyt 
za spread międzyklasowy (patrz przykład nr 2). Na dzień 10 marca 2015 r. kredyt może zostać przyznany
dla przeciwstawnych pozycji w następujących klasach: 

  • W20 i W40
  • 1MW i 3MW
  • 1MW i 6MW 
  • 3MW i 6MW 
  • STB i MTB
  • STB i LTB
  • MTB i LTB

 

Niniejszy materiał, przygotowany przez DM BOŚ S.A. ma charakter wyłącznie informacyjny, prezentowany jest w celach edukacyjnych i nie stanowi porady prawnej oraz nie jest rekomendacją osobistą w ramach świadczenia usługi doradztwa inwestycyjnego zgodnie z przepisami prawa. DM BOŚ S.A. nie udziela gwarancji dokładności, aktualności, oraz kompletności niniejszych informacji. Zaleca się przeprowadzenie we własnym zakresie niezależnego przeglądu informacji z niniejszego materiału.

1/1